سکنجبین در واقع کلمه عربی و معادل فارسی آن سکنگبین است که این واژه ترکیبی از دو کلمه سک به معنای سرکه و انگبین به معنای شهد یا عسل میباشد. این ماده از ترکیبات دارویی حافظ سلامتی در طب سنتی است که به باور ابوعلی سینا دستاورد حکمای فارسی زبان است که به یونانی ها رسیده. از گذشته سکنجبین یکی از شربتهای معروف ایرانیان بوده که در کنار کاهو یا ترکیب آن با خیار آبلیمو به عنوان فرونشاننده عطش در روزهای گرم تابستان مورد استفاده قرار میگرفته. در برخی مواقع از شکر نیز به عنوان شیرین کننده در سکنجبین استفاده میکند قطعاً خواص دارویی و درمانی عسل در ترکیب شکر وجود نخواهد داشت. توصیه میشود برای تهیه این شربت لذیذ خوش طعم و اصیل ایرانی از عسلهای طبیعی استفاده کنید تا علاوه بر طعم و مزه از خواص دارویی این ترکیب نیز بهرهمند شوید.
در کشورهای اروپایی و آمریکا سکنجبین را به عنوان اکسیمل میشناسند و نیز به عنوان یک شربت اصیل ایرانی در کشورهای آن منطقه معروف است که برای قرنهای متمادی در درمان بسیار از بیماریها از قبیل مشکلات دستگاه تنفس و گوارش تا بیماریهای قلب و عروق و تب و گلودرد مورد استفاده قرار میگرفته است.
کلمه اکسیمل به معنای ترکیبی از اکسی که یعنی اسید و مل که یعنی عسل میباشد که سادهترین ترکیب آن از عسل و سرکه سیب به مقدار مساوی تهیه میگردد و در نسخههای طب سنتی گاهاً سکنجبین با نسبتهای مختلفی و حتی با برخی گیاهان دارویی ترکیب میگردد. اما روش عمومی تهیه سکنجبین از یک واحد سرکه طبیعی و دو واحد عسل طبیعی و ۴ واحد آب سالم تشکیل گردیده است که باید با یکدیگر ترکیب شوند و درون ظرف مسی ریخته و روی حرارت بماند تا آنقدر بجوشد تا به مقدار یک چهارم برسد و مدام کفگیری شود تا به غلظت مورد نظر برسد. می توان برای مطلوب تر شدن عطر و طعم شربت از برگ نعنای تازه یا عرق نعنا استفاده کرد. لازم به ذکر است از آنجایی که حرارت دادن عسل موجب کاهش خواص عسل میگردد. میتوان در مرحله آخر و پس از ولرم شدن مخلوط سرکه و آب ۵۰ درجه، عسل را به ترکیب افزود.
مصرف عمومی سکنجبین روزانه یک استکان بعد از هر وعده غذایی است ولی برای مصارف درمانی حتماً از پزشک متخصص طب سنتی مشورت بگیرید.
مهمترین خواص دارویی سکنجبین:
عمده کاربرد درمانی سکنجبین درمان بیماریهای ناشی از غلبه گرمی و خشکی است. مفید در درمان کبد چرب، رفع عطش، رفع سردرد، درمان غلظت خون، مفید برای مشکلات دستگاه گوارش و قلب، مفید برای مشکلات چربی خون.